Macierzyństwo zastępcze to dla niektórych ostatnia szansa na posiadanie dziecka. Jeśli jednak para szuka surogatki lub kobieta sama chce nią zostać, zazwyczaj muszą znaleźć własną drogę. Nie ma oficjalnego rejestru ani rekrutacji matek zastępczych.
Dla niektórych par macierzyństwo zastępcze jest jedynym sposobem na posiadanie własnego dziecka. Tak zwane macierzyństwo zastępcze to proces, w którym zarodek rodziców biologicznych jest przenoszony przez matkę zastępczą. Surogatka musi zrzec się swoich obowiązków rodzicielskich wobec dziecka i pozwolić rodzicom biologicznym na “adopcję” (nieodwołalne przysposobienie) dziecka.
Surogacja
Niepłodna para umawia się z kobietą, która jest zdrowa i może urodzić dziecko. Można to zrobić w klinikach, które świadczą usługi IVF i mają własną bazę kandydatów na surogatki.
Biologicznym ojcem dziecka jest mężczyzna z niepłodnej pary, jego plemniki zostały użyte do zapłodnienia komórki jajowej i on jest odnotowany w akcie urodzenia.
Jeśli kobieta z niepłodnej pary posiada własne jajeczka, wykorzystuje się je do zapłodnienia.
Jeśli jej jajeczka nie są dostępne, wykorzystuje się jajeczka od anonimowej dawczyni.
Zarodek powstały w wyniku połączenia tych gamet jest następnie przenoszony do matki zastępczej, która nosi i rodzi płód.
Kto może skorzystać z pomocy matki zastępczej?
Surogacja jest odpowiednią opcją dla par, gdy kobieta z różnych przyczyn zdrowotnych nie jest w stanie samodzielnie urodzić dziecka. Przeszkodą mogą być wrodzone wady rozwojowe lub brak macicy, uszkodzenie jamy macicy lub niski poziom wyściółki macicy. Eksperci odradzają jednak również zachodzenie w ciążę i rodzenie kobietom, które cierpią na jakąkolwiek poważną chorobę przewlekłą, czy to sercowo-naczyniową, neurologiczną czy psychiatryczną. W takiej sytuacji może pomóc kobieta, która zostaje matką zastępczą i nosi w sobie zarodek biologicznych rodziców. “Wiele par nie może wyprodukować własnego dziecka bez pomocy surogatki. Kobiecie może pomóc ktoś z rodziny, bliski przyjaciel lub pary poddające się leczeniu w klinice wspomaganego rozrodu – wyjaśnia lekarz.
Kto może zostać matką zastępczą?
Matką zastępczą może zostać kobieta, która chce pomóc parom, które ze względów zdrowotnych nie mogą mieć własnego dziecka. Najlepiej, gdyby była w wieku od 20 do 49 lat, miała co najmniej jedno własne dziecko i była oczywiście zdrowa. Jeśli kobieta jest mężatką, to jest zdecydowany minus, bo mąż musi być zaangażowany w cały proces. Dlatego lepiej jest, gdy kobieta jest samotna lub rozwiedziona. Konieczne jest również posiadanie ważnego ubezpieczenia zdrowotnego w Republice Czeskiej. “Jeśli kandydatka na surogatkę spełnia wszystkie te wymagania, musi przejść badania lekarskie, badanie ginekologiczne i USG oraz zostać przebadana pod kątem chorób przenoszonych drogą płciową. Specjalistyczne badania muszą być przeprowadzone w klinice, w której odbędzie się samo leczenie metodą IVF – wyjaśnia lekarz. Liczba zabiegów IVF, czyli sztucznego zapłodnienia, w naszym kraju wciąż rośnie, podobnie jak wiek matek.
Czy to zadanie jest odpowiednie dla każdej zdrowej kobiety?
Tak nie jest. Należy pamiętać, że jest to trudne etycznie i społecznie, a także wymagające psychologicznie. Jest więc bardziej odpowiedni dla kobiet, które naprawdę cieszyły się swoimi ciążami, nie chcą już mieć własnych dzieci i chcą pomóc komuś innemu w zdobyciu upragnionego dziecka w ten sposób.
Motywujące może być również wynagrodzenie finansowe w wysokości od 120 000 zł do 190 000 zł. Jest to rekompensata za utracone zarobki, podróże, odzież ciążową, wydatki na zdrowe posiłki oraz wszelką dodatkową opiekę medyczną nie objętą ubezpieczeniem zdrowotnym itp. Wszystkie koszty ponosi zgłaszająca się para.
Jak przebiega cały proces?
Para wybiera kobietę, która zostanie surogatką. Gdy obie strony zgodzą się na warunki, cały proces nie różni się od tradycyjnego cyklu IVF. To znaczy, że plemniki mężczyzny z pary niepłodnej zapładniają jaja kobiety z pary niepłodnej. Jeśli jednak kobieta nie posiada jajeczek nadających się do zapłodnienia, można wykorzystać jajeczka od anonimowej dawczyni. Jajka od surogatki nie mogą być wykorzystane, ponieważ dawstwo jest w naszym kraju prawnie anonimowe.
Następnie zarodek zostaje umieszczony w macicy surogatki. “Matka zastępcza wyraża zgodę na wprowadzenie zarodka do jej łona z zamiarem zajścia w ciążę, noszenia dziecka i urodzenia go. Po ciąży ojciec biologiczny, za zgodą surogatki, uznaje swoje ojcostwo i tym samym staje się ojcem ze wszystkimi prawami i obowiązkami. Po urodzeniu dziecka matka zastępcza zrzeka się wszystkich praw i obowiązków rodzicielskich, a matka biologiczna może adoptować dziecko. Ojciec biologiczny od początku jest wpisany do aktu urodzenia dziecka, więc nie adoptuje dziecka – wyjaśnia lekarz zajmujący się płodnością.
Artykuł powstał we współpracy z zawodkobieta.pl